…ხოჭოები სოკოს ეხმარება მცენარეების დაინფიცირებაში.
ფარის ხოჭო Chelymorpha alternans.
ობის სოკო fusarium acrosporum არის ერთ-ერთი ყველაზე გავრცელებული ფიტოპათოგენი, რომელსაც შეუძლია სოფლის მეურნეობისთვის ბევრი უბედურება გამოიწვიოს. მასპინძლებთან მიმართებაში ის ძალზე გარყვნილია, ანუ პარაზიტობს სხვადასხვა სახეობას. თუმცა, აქვე უნდა განვმარტოთ, რომ fusarium acrosporum-ს აქვს მრავალი განსხვავებული შტამი, რომელიც ზოგჯერ სპეციალიზირებულია მასპინძლების ძალიან ვიწრო სპექტრში; უფრო მეტიც, მათ შორის არის საკმაოდ უვნებელი და სასარგებლოც კი. მაგრამ ზოგადად სოკო საკმაოდ მავნედ ითვლება. სხვათა შორის, ეს არ შემოიფარგლება მხოლოდ მცენარეებით: ზოგიერთი შტამი გავლენას ახდენს ცხოველებზე, ადამიანებამდე.
აქედან გამომდინარე, მოსალოდნელია, რომ ფარის ხოჭო Chelymorpha alternans-ისთვის, რომელზეც ფუსარიუმიც იზრდება, მისგან მხოლოდ ერთი ზიანია. მაგრამ ყველაფერი ცოტა განსხვავებული აღმოჩნდა. Current Biology-ში სტატიაში მაქს პლანკის საზოგადოების ბიოლოგიის ინსტიტუტის თანამშრომლები წერენ, რომ სოკო ხოჭოს მთელი ცხოვრება თან ახლავს, მაგრამ განსაკუთრებით მრავალრიცხოვანი ხდება, როცა ხოჭოს ლარვა ლეკვად იქცევა - სოკო ათასჯერ უფრო ინტენსიურად იზრდება. მასზე დაფარავს ლეკვს ცვილისებრი თეთრი საფარით. ამავდროულად, ლეკვს არაფერი ემართება, ექვსი დღის შემდეგ მისგან ზრდასრული ხოჭო ჩნდება.
მეცნიერების შესახებ
მკვლევარები ვარაუდობენ, რომ სოკოვანი დაფა იცავს უძრავ ლეკვს მტაცებლებისგან - მაგალითად, ჭიანჭველებისგან. ექსპერიმენტისთვის ავიღეთ თითქმის ასი ლეკვი და ჩავყარეთ ისინი სპეციალურ გალიებში პანამის ჯუნგლებში ქვეტყეში. ლეკვების ნაწილი გაიწმინდა სოკოვანი დაფებისგან და უჯრედები დაიხურა, რომ მათში ვერავინ შეაღწია. ყველა ეს ლეკვი ერთ დროს ხოჭოებად გადაიქცა, ანუ სოკოს გაწმენდა მათ არ ავნო.
ლეკვების კიდევ ერთი ნაწილი, რომელიც გაიწმინდა დაფებისგან, მოათავსეს გალიებში, სადაც ჭიანჭველებს შეეძლოთ შეღწევა - მათგან მხოლოდ 43% გადარჩა მეოთხე დღეს. და ბოლოს, ლეკვების მესამედი არაფრისგან არ გაიწმინდა და ასევე ჩასვეს ჭიანჭველებისთვის ღია გალიებში - მათგან 88% გადარჩა. ანუ სოკომ გააორმაგა Chelymorpha alternans pupae-ის გადარჩენის მაჩვენებელი. ზუსტად როგორ იგერიებს ფუსარიუმი ჭიანჭველებს, ჯერჯერობით უცნობია, თუმცა ცნობილია, რომ სოკოს გენომში არის გენები, რომლებიც ხელს უწყობენ ინსექტიციდური თვისებების მქონე ნივთიერებების მიღებას.
ამავდროულად, ხოჭო იხდის სოკოს, ეხმარება მას მცენარეების დაინფიცირებაში. Chelymorpha alternans ხოჭოები იკვებებიან ტკბილი კარტოფილით და თუ ტკბილ კარტოფილთან სოკოთი ხოჭო მოდის, მცენარე უფრო მეტად დაზარალდება სოკოვანი ინფექციით. როდესაც ათი მცენარე მარტო დარჩა ორ ხოჭოსთან, რომლებიც ახლახან გამოჩნდნენ "სოკოვანი" ლეკვებიდან, თვის ბოლოს ტკბილი კარტოფილის ფოთლების თითქმის 80% დაზარალდა სოკოთი.
თუმცა ჩნდება კითხვა, რატომ აფუჭებს ხოჭო საკვებს მასზე სოკოს გავრცელებით. სინამდვილეში, აქ თქვენ ზუსტად უნდა შეადაროთ ყველა დადებითი და უარყოფითი მხარე. ხოჭოსთვის ჭაობის სტადიაზე შეჭმის საფრთხე შეიძლება ბევრად უფრო სერიოზული იყოს, ვიდრე დამცავი ობის გამო ტკბილი კარტოფილის ფოთლების გარეშე დარჩენის საფრთხე; ყოველივე ამის შემდეგ, ხოჭო ადვილად გადადის ახალ ტკბილ კარტოფილში, რომელიც ჯერ კიდევ არ არის ასე ცუდად დაზარალებული სოკოთი. გარდა ამისა, ხოჭოსთვის შეიძლება გაუადვილდეს დაზიანებული მცენარის ჭამა: ბოლოს და ბოლოს, ის გრძნობს ზიანს, როდესაც შეჭამს და ჩართავს დამცავ მექანიზმებს, მაგრამ თუ მცენარე დასუსტდება ობის ფუსარიუმით, ის აღარ იქნება. შეუძლია ძალიან ენერგიულად დაიცვას თავი ხოჭისგან.
წყარო: https://www.nkj.ru