#სოფლის მეურნეობა #აზერბაიჯანი #მებოსტნეობა #ბოსტნეულისმეურნეობა #სასოფლო-სამეურნეო ზრდა #მოსავლიანობა #ექსპორტი #თანამედროვე მეურნეობა #სასოფლო-სამეურნეო მანქანები #მდგრადი მეურნეობა
ბოლო ორი ათწლეულის განმავლობაში აზერბაიჯანი სასოფლო-სამეურნეო ტრანსფორმაციის მოწმე გახდა, განსაკუთრებით მებაღეობისა და ბოსტნეულის მეურნეობის სექტორებში. ეს სტატია იკვლევს ხილისა და ბოსტნეულის წარმოების არსებით ზრდას, აჩვენებს ქვეყნის წარმატებულ სასოფლო-სამეურნეო პოლიტიკას, მეურნეობის თანამედროვე ტექნიკას და ინოვაციურ მიდგომებს, რამაც გამოიწვია მნიშვნელოვანი წინსვლა მოსავლის მოსავლიანობასა და ექსპორტში.
ბოლო 20 წლის განმავლობაში, პრეზიდენტ ილჰამ ალიევის ხელმძღვანელობით და ძლიერი სახელმწიფო მხარდაჭერით, აზერბაიჯანის სოფლის მეურნეობის სექტორი, მებოსტნეობისა და ბოსტნეულის მეურნეობის ჩათვლით, სტაბილურ და უწყვეტ ზრდას განიცდიდა. სოფლის მეურნეობის სამინისტროს მონაცემებით, ძირითადი კულტურების, როგორიცაა კარტოფილი, ბოსტნეული და ნესვი, წარმოება 1.6-ჯერ გაიზარდა და 3,366.9 წელთან შედარებით 2022 წელს 2003 1.7 ათას ტონას მიაღწია. აღსანიშნავია, რომ ბოსტნეულის წარმოება 39.7-ჯერ გაიზარდა. კარტოფილმა 31.6%-იანი ზრდა აჩვენა, ხოლო ნესვის ნათესები ამ პერიოდში XNUMX%-ით გაიზარდა.
სათბურის პირობებში ბოსტნეულის მოყვანის გაფართოება ამ ზრდის მთავარი ფაქტორი იყო. გაიზარდა ქვეყნის პროდუქტიულობის მაჩვენებლებიც, სადაც ნესვის მცენარეები 53.2%-ით გაიზარდა, კარტოფილი 40%-ით, ბოსტნეული კი 2.1-ჯერ გაიზარდა. 2022 წელს პროდუქტიულობის მაჩვენებლებმა მიაღწია 233 ცენტნერ/ჰა ნესვს, 196 ცენტნერს/ჰა ბოსტნეულს და 190 ცენტნერს/ჰა კარტოფილს.
გარდა ამისა, ხილისა და კენკრის წარმოება აზერბაიჯანში გაიზარდა 2.2-ჯერ და მიაღწია 1,253.1 ათას ტონას 2022 წელს 2003 წელთან შედარებით. ამ შესანიშნავ მიღწევაში წვლილი შეიტანა ხეხილის ბაღებმა დაახლოებით 222.4 ათასი ჰექტარი ფართობით. 174.4 წლისთვის 2022 ათას ჰექტარამდე გაიზარდა ხეხილის ბაღების ფართობიც, რომლებმაც ნაყოფიერება დაიწყეს. აღსანიშნავია, რომ გაშენების ინტენსიურმა მეთოდებმა განაპირობა ბაღების ფართობის 32.3%-ით, ხოლო სუპერინტენსიური ბაღების ფართობის 47.4%-ით ზრდა.
ხილისა და ბოსტნეულის წარმოების ეს ზრდა შეიძლება მიეკუთვნებოდეს წარმოების ინტენსიური მეთოდების, თანამედროვე ტექნოლოგიების, წვეთოვანი სარწყავი სისტემების, მაღალმოსავლიანი მცენარეების ჯიშებისა და სხვა რესურსების ეფექტურ გამოყენებას. შედეგად, საგრძნობლად გაიზარდა ქვეყნის თვითკმარობის დონე ხილისა და ბოსტნეულის წარმოებაში, რამაც გამოიწვია ექსპორტის მოცულობის არსებითი ზრდა.
ექსპორტის კუთხით აზერბაიჯანი ხილის, ბოსტნეულის და მათი გადამუშავებული პროდუქციის ექსპორტის მნიშვნელოვან ზრდას მოესწრო. 2003 წლიდან 2022 წლამდე ამ პროდუქციის მთლიანი ექსპორტი 4.2-ჯერ გაიზარდა და 490.4 წელს 667.6 მლნ ტონას ანუ 2022 მლნ აშშ დოლარს მიაღწია. განსაკუთრებით პომიდორი, ფინიკი და თხილი გახდა წამყვანი საექსპორტო პროდუქცია. გარდა ამისა, კარტოფილისა და ხახვის ექსპორტმა ასევე მნიშვნელოვანი ზრდა განიცადა, რომელიც 15.7 წელს 2022 მილიონ ტონას მიაღწია, 28 წლის 2003 ათას ტონასთან შედარებით.
ბოლო ხუთი წლის განმავლობაში ხილისა და ბოსტნეულის კონსერვებისა და სიროფების ექსპორტი გაიზარდა 38.5%-ით ფიზიკური მასით, მიაღწია 19.6 ათას ტონას, 24.7 წელს 2022 მლნ აშშ დოლარი შეადგინა. აღსანიშნავია, რომ ბროწეულის სიროფის მსგავსი პროდუქტების ექსპორტი გაიზარდა დაახლოებით 28.6%-ით.
სასოფლო-სამეურნეო ტექნიკის სექტორმა ასევე დაინახა მნიშვნელოვანი სპეციალიზაცია კარტოფილისა და ბოსტნეულის მეურნეობაში. კარტოფილის დარგვისა და მოსავლის აღების მანქანების რაოდენობა გაიზარდა დაახლოებით რვაჯერ, ქვეყანაში ხელმისაწვდომია 64 კარტოფილის კომბაინი და 141 თხრი. მანქანების ხელმისაწვდომობის ამ ზრდამ გამოიწვია პროდუქტიულობის გაზრდა, რაც აზერბაიჯანის სოფლის მეურნეობის სექტორს გლობალურ ბაზარზე უფრო ეფექტური და კონკურენტუნარიანი გახადა.
აზერბაიჯანის სოფლის მეურნეობის სექტორმა, განსაკუთრებით ხილისა და ბოსტნეულის წარმოებაში, შესამჩნევი ზრდა განიცადა ბოლო ორი ათწლეულის განმავლობაში. თანამედროვე ტექნოლოგიების დანერგვის, ინტენსიური კულტივირების მეთოდებისა და რესურსების ეფექტური გამოყენების გზით, ქვეყანამ მიაღწია მნიშვნელოვან წინსვლას მოსავლის მოსავლიანობაში, პროდუქტიულობასა და ექსპორტში. ეს მიღწევები არა მხოლოდ ხელს უწყობს ქვეყნის ეკონომიკას, არამედ აძლიერებს მის პოზიციებს გლობალურ სოფლის მეურნეობის ბაზარზე.